Ως αλκοόλη καλούμε κάθε προϊόν ζύμωσης αμύλου και σακχάρων – ένα ωχρό, ευμετάβλητο και εύφλεκτο υγρό – που λειτουργεί κατευναστικά στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Οι κύριες διαιτητικές πηγές αλκοόλης είναι η μπύρα, τα αποσταγμένα ποτά (π.χ. ουίσκι, τζιν και βότκα) και το κρασί. Προσδίδει στον οργανισμό 7 θερμίδες ανά γραμμάριο λίγο περισσότερο από το λίπος , το οποίο δίνει 9 θερμίδες ανά γραμμάριο και λίγο λιγότερο από την πρωτεΐνη, η οποία δίνει 4 θερμίδες ανά γραμμάριο. Οι θερμίδες όμως που αποδίδονται στον οργανισμό από την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών ονομάζονται “κενές” γιατί δεν περιέχουν ούτε βιταμίνες, ούτε μέταλλα. Αντιθέτως, φαίνεται να επηρεάζουν αρνητικά τον μεταβολισμό κάποιων βιταμινών δυσκολεύοντας την απορρόφηση και την αποθήκευση τους.
Συνίσταται η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ κάτι το οποίο σημαίνει ότι η πρόσληψή του δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 2 μερίδες για έναν άνδρα και 1 μερίδα για μια γυναίκα την ημέρα. Άτομα μεγαλύτερα των 65 χρόνων δεν θα πρέπει να καταναλώνουν περισσότερο από 1 μερίδα την ημέρα. Μια μερίδα αλκοολούχου ποτού ισοδυναμεί με 45ml ποτού με υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ, π.χ. ουίσκι, βότκα, ζιβανία, ούζο ή 1 ποτήρι του κρασιού (120ml) κρασί ή 1 μικρό τενεκεδάκι (330ml) μπύρα.
Αν η προσλαμβανόμενη ποσότητα αλκοόλης ξεπεράσει την συνιστώμενη τότε οι επιπτώσεις στην υγεία είναι αρκετές. Η έλλειψη θρεπτικών συστατικών είναι αναμενόμενη γιατί όσο περισσότερο αλκοόλ καταναλώνει ένας άνθρωπος, τόσο μικρότερη είναι η πρόσληψη τροφίμων που περιέχουν θρεπτικά συστατικά, αφού σημαντικό μέρος της ενέργειας, προσλαμβάνεται από το αλκοόλ. Από την άλλη πλευρά το αλκοόλ ασκεί αρνητική επίδραση στο μεταβολισμό των διάφορων θρεπτικών συστατικών όπως η θειαμίνη, η βιταμίνη Β6, η βιταμίνη Β12, το φυλλικό οξύ και ο ψευδάργυρος. Επίσης τα νεφρά απεκκρίνουν αυξημένες ποσότητες μαγνησίου, ασβεστίου, καλίου και ψευδαργύρου. Η κίρρωση του ήπατος, η υπέρταση, τα καρδιαγγειακά προβλήματα, κάποιες μορφές καρκίνου και άλλα είναι κάποιες χρόνιες ασθένειες που μπορούν να παρουσιασθούν αν δεν τηρείται το μέτρο. Τέλος η αύξηση του βάρους και τα ατυχήματα λόγω μέθης αποτελούν μία ακόμα συνέπεια της υπερκατανάλωσης αλκοολούχων ποτών. Απαγορεύεται να καταναλώνουν αλκοόλ τα άτομα ηλικίας κάτω των 16 ετών, οι έγκυες και οι θηλάζουσες , όσοι έχουν ιστορικό αλκοολισμού καθώς και οι γυναίκες με ατομικό ή κληρονομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού. Άτομα με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου, ηπατικής νόσου ή νόσου του παγκρέατος πρέπει να αποφεύγουν και αυτά με την σειρά τους την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.
H διαφορά ανάμεσα στο αλκοόλ και στις άλλες ενεργειακές πηγές (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και
λιπαρά) είναι ότι το αλκοόλ δεν αποθηκεύεται στο σώμα. Χρησιμοποιείται και μάλιστα πιο γρήγορα από τις άλλες πηγές ενέργειας. Με άλλα λόγια, το σώμα θα προτιμήσει να χρησιμοποιήσει το αλκοόλ για παραγωγή ενέργειας με αποτέλεσμα να χρειαστεί αρκετά λιγότερη ενέργεια από τις άλλες ενεργειακές πηγές, η περίσσεια της οποίας θα καταλήξει σε σωματικό λίπος, το οποίο δύσκολα «καίγεται». Σε αντίθεση με τις τροφές το αλκοόλ δεν δημιουργεί το αίσθημα του κορεσμού και μπορεί να οδηγήσει ευκολότερα σε υπερκατανάλωσή του. Απορροφάται πολύ γρήγορα από τον οργανισμό, επιταχύνει την πέψη και δημιουργεί γρηγορότερα το αίσθημα του κορεσμού οδηγώντας σε μεγαλύτερη κατανάλωση φαγητού ειδικότερα όταν οι κοινωνικές εκδηλώσεις έχουν την τιμητική τους.
Όσο περισσότερο αλκοόλ περιέχουν τα διάφορα αλκοολούχα ποτά, τόσο περισσότερες είναι οι θερμίδες τους. Εκτός όμως από τη ποσότητα του αλκοόλ, το θερμιδικό περιεχόμενο καθορίζεται και από τα υπόλοιπα συστατικά, κυρίως στα ανάμεικτα ποτά. Έτσι, όταν προσθέτουμε αναψυκτικά, χυμούς, ζάχαρη ή άλλα συστατικά, οι θερμίδες τους γίνονται ακόμα περισσότερες. Η μπύρα (4 με 5%)είναι το πιο ελαφρύ από τα αλκοολούχα ποτά αφού ένα ποτήρι των 250ml περιέχει 107 θερμίδες. Το κρασί έχει μέτρια περιεκτικότητα σε αλκοόλ και ένα μικρό ποτήρι(120ml) ξηρού κρασιού παρέχει 80 θερμίδες ενώ η αντίστοιχη ποσότητα σε γλυκό προσδίδει στον οργανισμό 105 θερμίδες. Τα πιο “σκληρά” ποτά όπως το τζιν, η βότκα ή το ουίσκι έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε αλκοόλ(40 – 50%) και μόλις 45ml αρκούν για να λάβετε 100 θερμίδες. Όσοι καταναλώνουν κοκτέιλ πρέπει να είναι αρκετά προσεκτικοί αφού ένα μεγάλο ποτήρι μπορεί να τους “εφοδιάσει” με 400 θερμίδες.
Καλό είναι λοιπόν να ελέγξετε την κατανάλωση του αλκοόλ τις ημέρες των διακοπών αλλά και γενικότερα αν θέλετε να προσέξετε το βάρος σας. Προτιμήστε ποτά με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ και αραιώστε τα με πάγο ή νερό. Αν έχετε κάποια προγραμματισμένη έξοδο, αποφύγετε να πιείτε αλκοόλ κατά την διάρκεια της υπόλοιπης μέρας. Καλό θα ήταν να αποφύγετε τα διάφορα σνακ που συνοδεύουν το ποτό σας αφού είναι πλούσια σε θερμίδες. Ένα μπολ ανάμεικτοι ξηροί καρποί (100γρ.) περιέχει 608 θερμίδες και μία μερίδα τσιπς (50γρ.) περιέχει 270 θερμίδες. Θυμηθείτε ότι το αλκοόλ δεν θα σβήσει την δίψα σας και μην το βάζετε στην θέση του νερού. Εξάλλου, έχει διουρητική δράση και μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση.
Εάν έχετε προγραμματίσει βραδινή έξοδο για φαγητό και το πιο πιθανόν είναι να ακολουθήσει και ένα ποτό πρέπει να είστε προσεκτικοί αν δεν επιθυμείτε να αυξήσετε το βάρος σας. Το ιδανικότερο θα ήταν το βραδινό σας να είναι κάτι ελαφρύ, για παράδειγμα ψητό ψάρι με σαλάτα, όπου καλό θα ήταν να μην το παρακάνετε με την μπίρα ή το κρασί, ιδίως όταν πρόκειται να πάτε μετά για ποτό. Ενδεικτικά αναφέρονται οι θερμίδες και η περιεκτικότητα σε αλκοόλ ανά μερίδα σερβιρίσματος των ποτών που καταναλώνονται περισσότερο το καλοκαίρι:
| Ποτό | Ποσότητα σερβιρίσματος | Αλκοόλ | Θερμίδες |
| Μπίρα (4%) | 250ml | 10γρ | 107 |
| Μπίρα χωρίς αλκοόλ | 250ml | —– | 38 |
| Οινοπνευματώδη με 40% αλκοόλ(τζιν,ρούμι,ουίσκι,βότκα) | 45ml | 14γρ | 100 |
| Μπράντι,κονιάκ (38%) | 30ml | 11γρ | 75 |
| Κρασί λευκό.ξηρό (9%) | 120ml | 11γρ | 80 |
| Κρασί κόκκινο ή ροζέ (10%) | 120ml | 12γρ | 85 |
| Κρασί γλυκό (10%) | 120ml | 12γρ | 105 |
| Σαμπάνια (10%) | 120ml | 12γρ | 100 |
| Τσέρι (15%) | 60ml | 9γρ | 74 |
| Γλυκό τσέρι,μοσχάτο κρασί (15%) | 60ml | 9γρ | 90 |
| Λικέρ (30%) | 45ml | 13γρ | 160 |
| Bloody Mary (10%) | 150ml | 14γρ | 116 |
| Daiquiri (25%) | 60ml | 14γρ | 111 |
| Manhattan (30%) | 60ml | 17γρ | 178 |
| Martini (31%) | 75ml | 22γρ | 156 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου